Hakaret Suçu ve Cezası (TCK 125)

Hakaret suçu ve cezası 5237 sayılı ceza kanunumuzun “şerefe karşı suçlar” başlığı altında TCK 125. Maddesinde düzenlenmiştir.

TCK 126 – 131 maddelerinde ise karşılıklı hakaret suçu, kişinin hatırasına hakaret suçu ve suçun isnadı başlığında, hakaret suçunun nasıl ispat edilebileceğigibi hususlara yer verilmiştir. Fail açısından seçimlik hareketli bir suç olması nedeniyle hakaret suçu unsurları da bu seçimlik hareketlere göre değişiklik gösterebilecektir. Hangi hakaretler suç sayılır konusuna açıklık getirebilmemiz için öncelikle TCK 125 maddesi ile korunan hukuki değerin tespit edilmesinde fayda vardır.

Hakaret Suçu İle Korunan Hukuki Değer

Hakaret suçu ile korunan hukuki değer büyük ölçüde yer almış olduğu başlıkta belirtildiği gibi, kişi şerefi ve saygınlığıdır. Şeref kişinin manevi bütünlüğünü koruyan en önemli kavramdır. Kelime anlamı iyi ün, erdem, onur şeklindedir.

Diğer bir ifade ile şeref; Herhangi bir kişinin belirli bir toplum içerisindeki saygınlığıdır. Bu saygınlığa yönelik bir saldırı hakaret suçunu oluşturur. Suçun ayrıca gıyapta hakaret şeklinde işlenmesi de suç olarak tanımlanmıştır. Bu nedenle kişinin şerefi ile birlikte saygınlığının da koruma altına alındığını söyleyebiliriz. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde hangi hakaretler suç sayılır başlığında değineceğimiz hususlar ile korunan hukuki değer daha kolay anlaşılabilecektir.

Hakaret Suçu Cezası

TCK Md. 125 (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.

(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.

(3) Hakaret suçunun;

a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,

b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,

c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,

İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.

(4) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.

(5) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.

Hangi Hakaretler Suç Sayılır?

Hakaret suçu ve cezası ile korunan hukuki değerlere ilişkin açıklamalarımızdan da anlaşılacağı üzere hangi hakaretler suç olarak sayılır konusunda tek tek bir sıralama yapmak oldukça zordur. TCK 125 madde başlığından da anlaşılacağı üzere; Şerefe karşı, kişilerin saygınlığına yönelik ve kişilerin haysiyetini yönelik her türlü söz ve fiiller hakaret suçlarına konu olabilmektedir.

Genel olarak “sövme” olarak adlandırılan küfürlü sözler, hayvan isimleri ile yapılan hitaplar hakaret suçlarına konu olur. Bunun dışında “geri zekalı, şerefsiz veya salak” gibi kişinin saygınlığına dokunacak sözler de hakaret olarak kabul edilir.

Hangi hakaretlerin suç olarak kabul edileceği konusunda Yargıtay ilgili ceza dairelerinin vermiş olduğu örnek kararları inceleyelim.

Yargıtay Hakaret Suçuna İlişkin Beraat Kararı

“Başka bir suçtan hakkında yakalama kararı bulunan sanığı adresinde araştıran müşteki polis memurları … ve …’i gören sanığın, müştekileri görünce yakalanmamak için kaçtığı, daha sonra tanışıklıkları bulunduğundan katılan polis memuru …’yı cep telefonundan arayarak iddianamede atılı hakaret ve tehdit içerikli sözleri katılana hitaben söylediğinin mağdur polis … tarafından da doğrulandığı, akabinde sanığın yine polis …’nın cep telefonuna mesaj attığı, bu mesajda birleşen dosya katılanı polis …’in de isminin geçtiği ve sanığın atılı sözleri her iki katılan polis memuruna hitaben sarfettiği ancak; sanığın tutanağa geçirilen katılan …’in telefonuna attığı mesajdaki “Zafer Bey yapacaksan görevini adam gibi yap tamam mı. İnsanlara eşit davran. Koskoca uşak ta benden başka adam kalmadı damı beni yok o köşede bu köşede yok evin önünde demir atıyorsun.

Görev ile kişisel konuları birbirine karıştırma. Adaletli ol adaletli. kişisel davranma yapacaksan adam gibi yap görevini. Sayın … ve … beyler” şeklindeki sözlerinin nezaket dışı kaba hitap tarzı olup, sövme, somut bir fiil ya da olgu isnadı olarak kabul edilemeyeceği, katılanların onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması nedeniyle hakaret suçu unsurları itibariyle oluşmadığı ve tartışmanın bütünü ve söylendiği bağlam içinde değerlendirildiğinde sözlerin tehdit niteliğinde de olmadığı, bu nedenle atılı hakaret ve tehdit suçunun unsurlarının oluşmadığı; sanığın telefonla arayarak söylediği kabul edilen hakaret ve tehdit sözlerini ise yalnızca katılan …’ya hitaben söylediğinin anlaşılması karşısında, sanığa atılı hakaret ve tehdit suçlarından verilen mahkumiyet kararlarında TCK’nın 43/2-1. maddesi uyarınca zincirleme suç hükümlerinin uygulanması suretiyle sanık hakkında fazla ceza tayin edilmesi, hukuka aykırıdır.”

Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 01.07.2020 tarih, 2019/10005 esas ve 2020/8477 sayılı kararı

Yargıtay kararından da anlaşılacağı üzere “nezaket dışı ve kaba sözler” TCK 125 maddesi kapsamında hakaret olarak değerlendirilmemektedir.

Hakaret Suçunda Seçimlik ve Daha Ağır Cezayı Gerektiren Haller

5237 sayılı ceza kanunumuzda birçok suçta olduğu gibi hakaret suçunda da daha ağır cezayı gerektiren haller vardır. Bunların belirlenmesinde mağdurun konumu, suçun işlenmesinde kullanılan araç ve gereçler dikkate alınmıştır. Failin seçimlik hareketleri ve hakaret suçunda daha ağır cezayı gerektiren halleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

Gıyapta Hakaret Suçu ve Cezası

Birçok ceza hukukunda olduğu gibi 5237 sayılı ceza kanunumuzda da hakaret suçunun gıyapta ya da huzurda gerçekleşmesi şeklinde bir ayrım yapma yoluna gidilmiştir. Huzurda hakaret ile gıyapta hakaret ayrımında en belirleyici unsur ihtilat unsurudur. TCK 125/1 maddesinin son cümlesinde;

            “Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.”

Şeklinde hüküm yer almaktadır. Diğer bir ifade ile gıyapta hakaret suçunun unsurlarının oluşması için failin hakaret içerikli söz ve fiillerini en az 3 kişi tarafından işitilmesi gerekir. Ancak yasa metninde belirtilen ihtilat unsurunda 3 kişinin aynı anda hakaret içerikli sözleri duymasının bir zorunluluğu yoktur. Suçun mağduruna yönelik hakaretleri bu 3 kişinin farklı zaman ve yerlerde işitmesinin gıyapta hakaret suçunun oluşmasına engel değildir.

Hakaret Suçu Yargıtay Beraat Kararları

Gıyapta Hakaretin En Az Üç Kişiye İhtilat Edilmesi Gerekir

            “Şüphelinin, şikâyetçinin kardeşini ankesörlü telefonla arayarak ” O kız değil, benimle birlikte oldu, hatta başka erkeklerle birlikte oldu, senin kardeşin dul olduğu için bekar biri ile evlenemez, dul biriyle evlenmesi lazım. ” şeklinde sözler sarf ettiği, sözlerin şikâyetçiye aktarıldığı iddiasıyla açılan davada, gıyapta hakaret suçunun oluşabilmesi için en az 3 kişi ile ihtilat ederek işlenmesi gerektiği bu şekil ile suçun maddi unsurunun oluşmadığı gerekçesiyle duruşma açılmaksızın dosya üzerinden atılı suçtan sanığın beraatine karar verilmiştir.”

Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 22.02.2024 tarih, 2021/22223 esas ve 2024/2196 sayılı kararı

Yerel mahkeme tarafından; gıyapta hakaret suçunun en az 3 kişi ile ihtilat edilmemesi nedeniyle verilen beraat kararı Yargıtay 4. Ceza Dairesinin ilgili kararı ile hukuka uygun bulunmuş ve yerel mahkeme tarafından sanık hakkında verilen beraat kararı yüksek mahkeme tarafından onanmıştır.

Gıyapta Hakaret Suçu Cezası

TCK 125 maddesinde gıyapta hakaret suçu cezası için ayrı bir cezalandırma öngörülmemiştir. Bu nedenle gıyapta hakaret suçunun bir çeşit seçimlik hareket olduğunu söylememiz mümkündür. Gıyapta hakaret suçu cezası da TCK 125 maddesinde belirtildiği gibi; 3 ay ile 2 yıl arasında hapis cezası veya adli para cezasıdır.

Sesli, Yazılı ve Görüntülü Araçlarla Hakaret Suçu ve Cezası

İnternet ve bilişim sistemlerinin kullanımının artması ile beraber bu sistemler aracılığı ile işlenen suçlarda da her geçen gün artmaktadır. TCK 125/2 maddesi de bu suçlardan birisidir. Sesli, yazılı ya da görüntülü araçlarla hakaret kullanılan araçların niteliğine göre değişiklik gösterir.

Telefon İle Hakaret

Hakaret suçu en sık telefon ile hakaret şeklinde işlenmektedir. Telefon ile hakaret TCK 125/2 maddesi kapsamında değerlendirilir. Cep telefonu kullanımının yaygınlaşması ile beraber telefon ile hakaret suçunda da fark edilir bir artış gözlemlenmiştir. TCK 125/2 maddesi kapsamında değerlendirilen hakaret suçu sesli arama ile mümkün olduğu gibi mesaj göndermek şekilde de olabilmektedir.

Mesaj Göndermek Suretiyle Hakaret Suçu

Telefon ile hakaret suçu olarak değerlendirilen bir başka durum ise mesaj göndermek suretiyle hakarettir. Mesaj göndermek SMS şeklinde olabileceği gibi whatsapp gibi mesajlaşma uygulamaları aracılığı ile de mümkündür. Kullanılan uygulamaların türüne göre mesaj ile hakaret SMS ile hakaret veya Whatsapp üzerinden hakaret gibi farklı isimlerle anılırlar.

Sosyal Medya Hesapları Aracılığı İle Hakaret

Sosyal medya hesapları da Ceza Kanunumuz ile yaptırım altına alınmış farklı suçların sık işlendiği alanlardır. Bunlardan en sık karşılaşılanı ise hakaret suçudur. Yazımızın ilerleyen bölümlerde detaylı olarak değineceğimiz “alenen hakaret” suçuna vücut vermediği sürece sosyal medya hesapları aracılığı ile hakaret suçu da TCK 125/2 maddesi kapsamında değerlendirilir. Günümüzde sosyal medya hesapları üzerinden yapılan hakaretler genellikle;

1. Facebook üzerinden hakaret
2. Twitter (X) üzerinden hakaret
3. Whatsapp aracılığı ile hakaret
4. Instagram üzerinden hakaret

Şeklinde gerçekleşmektedir. Tüm bu uygulamalarda yapılan hakaretler paylaşım şeklinde, alenen hakaret suçunu oluşturmadığı sürece fail TCK 125/2 maddesi gereğince yargılanmaktadır.

Yukarıda belirtmiş olduğumuz, telefon ile hakaret, sosyal medya hesapları üzerinden hakaret veya mesaj göndermek suretiyle hakaret suçlarının tümü için TCK 125/1 maddesi gereğince öngörülen ceza; 3 ay ile 2 yıl arasında hapis cezası veya adli para cezasıdır.

Telefon İle Hakaret Suçu Nasıl İspatlanır?

Telefon ile hakaret suçlarında, tanık beyanları, HTS kayıtları, mesaj tespit tutanakları gibi deliller ile telefon ile hakaret suçu ispatlanabilmektedir. Sosyal medya hesapları üzerinden hakaret suçlarında ise genellikle bilişim alanında IP araştırması gibi uygulamalarla fail tespit edilmektedir.

Görevli Memura Hakaret Suçu ve Cezası

Görevli memura hakaret suçu TCK 125/3 maddesinde “Kamu Görevlisine Görevinden Dolayı Hakaret” şeklinde düzenlenmiştir. Suçun daha ağır cezayı gerektiren hali olarak düzenlenmemiş ise de; Görevli memura, görevinden dolayı hakaret suçu durumunda fail hakkında verilecek olan cezanın alt sınırı 1 yıldan az olamamaktadır.

TCK 125/3 maddesinde belirtilen “görevli memur” ceza kanunumuzun 6/1-c maddesinde tanımı yapılan kamu görevlisidir. Yasa metninden ve gerekçisinden de anlaşılacağı üzere mağdurun sadece kamu görevlisi olması yetmemektedir. Ayrıca maruz kaldığı hakaret suçunun kamu görevlisinin görevi nedeniyle işlenmesi gerekir.

Kamu görevlisinin tanımının yapıldığı TCK 6/1-c maddesi sanılanın aksine daha geniş bir kavramdır. Şöyle ki bazı durumlarda 657 sayılı devlet memurları kanununa tabi olması zorunluluğu bulunmaz. Geçici bir süreyle kamu görevini üstlenen kişilere karşı, üstlenmiş olduğu bu kamu grevinden dolayı hakaret halinde fail TCK 125/3 maddesi uyarınca yargılanacaktır. Örneğin esnaflık yapan bir kişinin mahkemede tanık olarak dinlemesi ve mahkemede yapmış olduğu bu tanıklık görevi nedeniyle hakaret suçuna maruz kalması gibi. Bu gibi durumlarda yine fail hakkında TCK 125/3 maddesi uyarınca soruşturma akabinde kovuşturma yapılmaktır.

Görevli Memura Hakaret Suçu Cezası

Görevli memura hakaret suçunun cezası da TCK 125/1 maddesine göre belirlenir. Buna göre; Fail hakkında verilecek ceza 1 yıl ile 2 yıl arasında hapis cezasıdır. Suçun basit hali olarak nitelendirilen TCK 125/1 maddesinden farkı ceza alt sınırının en az 1 yıl olmasıdır.

Görevli Memura Hakaret Suçu Şikayete Tabi Midir?

Kamu görevlilerinin üstlenmiş oldukları görevleri nedeniyle bir bakıma kamu idaresini temsil etmektedirler. Bu nedenle görevli memura hakaret suçu şikayete tabi değildir. Suçun öğrenilmesi ile birlikte Cumhuriyet Savcısı tarafından re’sen soruşturma yapılarak hakaret suçunun unsurlarının oluşması halinde kovuşturma aşamasına geçilir.

Gerek soruşturma aşamasında, gerekse yargılama yani kovuşturma aşamasında suçun mağdurunun şikayetinden vazgeçmesi failin yargılanarak hakaret suçu nedeniyle ceza almasına engel değildir.

Görevli Memura Hakaret Suçu Uzlaşmaya Tabi Midir?

Büyük ölçüde şikayete tabi suçlar arasında yer alan hakaret suçlarının kamu görevlisine görevlerinden dolayı işlenmesi yukarıda da belirtildiği gibi şikayete tabi değildir. Bu nedenle görevli memura hakaret suçu hakkında uzlaşma hükümleri uygulanmamaktadır.

Alenen Hakaret Suçu ve Cezası (TCK 125/4)

Hakaret suçunun gizlemeden, açıkça veya herkesin içinde işlenmesi alenen hakaret suçunu oluşturur. Alenen hakaret suçunun oluşması için failin hakaret içerikli söz veya hareketlerinin birden fazla kişi tarafından görülüp, işitilmesi gibi bir zorunluluk yoktur. Suçun aleni olarak işlendiğinin kabul için bu olasılığın ihtimaller dahilinde bulunması dahi alenen hakaret suçunun oluşması için yeterlidir.

Örneğin Tv ya da radyo programlarında sarf edilen hakaret içerikli sözlerin bir çok kişi tarafından işitilmesi mümkündür. Bu durumlarda fail hakkında alenen hakaret suçlaması ile soruşturma yapılacaktır. Ancak bu sözlerin birçok kişi tarafından duyulması gibi bir zorunluluk yoktur.

Daha önce de belirttiğimiz gibi teknolojik gelişmeler beraberinde çeşitli suçların işlenmesine de zemin hazırlamaktadır. Son yıllarda çeşitli sosyal medya hesapları üzerinden belirli bir kişi veya kesimi hedef alarak yapılan ve hakaret içerikli söz veya paylaşımlar da yerel mahkemeler ve yüksek yargı organlarınca alenen hakaret olarak değerlendirilmektedir.

Alenen Hakaret Suçu Cezası

TCK 125/4 maddesi ile yaptırım altına alınan alenen hakaret suçunda fail hakkında TCK 125/1 maddesi uyarınca verilecek olan ceza 1/6 oranında arttırılır.

Kurul Halinde Çalışan Kamu Görevlilerine Karşı Hakaret Suçu ve Cezası

TCK 125 maddesi ile yaptırım altına alınmış diğer bir seçimlik hareket ise “kurul halinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakarettir.” Türk Ceza Kanununun 125/5 maddesi ile failin kurul halinde çalışan kamu görevlilerine görevleri nedeniyle hakaret suçu işlemesi halinde hakkında “zincirleme suç” hükümleri uygulanır. Hakkında zincirleme suç hükümleri uygulanan sanık hakkında verilecek olan ceza 1/4  ile 3/4  oranında arttırılmaktadır.

Hakaret Suçu Unsurları

Hakaret suçunun unsurlarının tam olarak anlaşılabilmesi suça ilişkin yapılacak savunma ve hakaret suçunun nasıl ispatlanacağı konusunda önemlidir. Hangi hakaretlerin suç sayılacağı ve failin seçimlik hareketleri suçu unsurlarının belirlenmesinde etkilidir.

Hakaret Suçu Mağduru

TCK 125/3-a maddesi dışında genellikle hakaret suçu mağdur açısından özgü bir suç değildir. Suçun mağdurunun herkes olabilmesi mümkündür. Ayrıca TCK 126/1 maddesinde suçun mağdurunun belirlenmesi konusuna açıklık getirilmiştir. Suçun işlenmesinde mağdurun herhangi bir şekilde tereddüde imkan vermeyecek şekilde belirtilmesi gerekir. Buna karşın failin hakaret içerikli sözlerinden suçun mağdurunun anlaşılması halinde üstü kapalı olarak da olsa, mağdurun anlaşılması halinde dahi hakaret suçlarının gerçekleştiği kabul edilir. Konunun daha anlaşılabilir olması açısından konuya ilişkin bir Yargıtay kararını inceleyelim.   

            “Suça sürüklenen çocuğun savunması, katılanın beyanı, suça konu yazı içeriği ve 5237 sayılı Kanun’un 126. maddesindeki “hakaret suçunun işlenmesinde mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya isnat üstü kapalı geçiştirilmiş olsa bile, eğer niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik bulunduğunda duraksanmayacak bir durum varsa, hem ismi belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılır.” şeklindeki düzenleme ve tüm dosya kapsamı dikkate alınarak yapılan incelemede; suça konu yazı içeriğindeki hakaret içeren sözlerin duraksanmayacak şekilde katılanın şahsına yönelik olduğunun anlaşılamadığı gibi bu yönde başkaca somut bir delil de bulunmadığı, dolayısıyla matufiyet şartının gerçekleşmediği, bu nedenle hakaret suçu unsurlarının oluşmadığı gerekçesi ile suça sürüklenen çocuk hakkında beraat kararı verilmesine ilişkin Bölge Adliye Mahkemenin takdir ve gerekçesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.”

Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 06.03.2024 tarih, 2021/3817 esas ve 2024/2842 sayılı kararı

Görüldüğü gibi Yargıtay suçun mağdurunun tam ve kesin olarak belirlenememesi nedeniyle verilmiş olan beraat kararını hukuka uygun bulmuştur.

Hakaret Suçu Faili

Hakaret suçu fail açısından da özgü bir suç değildir. Suçun mağdurunda olduğu gibi suçun faili de herkes olabilecektir.

Hakaret Suçunda Hukuka Aykırılık Unsuru

Hakaret suçu unsurlarının belirlenmesinde hukuka aykırılık unsuru ayrı bir öneme sahiptir. Hangi hakaretlerin suç oluşturacağının tam olarak bilinmesi gerekir. Yukarıda belirmiş olduğumuz Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2020/8477 sayılı kararından da anlaşılacağı üzere nezaket dışı ve kaba söz olarak nitelendirilen sözlerin sarf edilmesi hakaret suçlarını oluşturmayacaktır.

Uygulamada sık karşılaşılan bir durum TCK 127 maddesinde “isnadın ispatı” başlığı altında düzenlenmiştir. Buna göre fail tarafından isnat edilen hakarete konu sözün suç olarak düzenlenmiş olması halinde hakarete konu sözün kesinleşmiş bir mahkumiyeti kararına dayandırılması halinde fail hakkında ceza verilmez.

Hakaret Suçunda İndirim ve Cezasızlık Halleri

Yapılan yargılama sonunda takdiri indirim nedenleri haricinde TCK 129/1,2 ve 3 maddelerinde hakaret suçu için indirim ve cezasızlık halleri sıralanmıştır. Genel olarak bu durumlar 3 farklı başlık altında incelenmektedir.

1. Haksız bir fiil nedeniyle hakaret
2. Kasten yaralama suçu nedeniyle hakaret
3. Karşılıklı hakaret

Haksız Bir Fiil Nedeniyle Hakaret Suçu ve Cezası

TCK 129/1 maddesinde suçun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi halinde fail hakkında verilecek olan ceza 1/3 oranında indirilebilecektir. Ayrıca haksız fiilin ağırlı ve faillerin seçimlik hareketlerine göre haklarında ceza vermekten vazgeçilmesi de mümkündür. Failin hareketinin TCK 129/1 kapsamında değerlendirilebilmesi için haksız fiilin tam olarak ortaya konulması önemlidir. Türk Ceza Kanunu 129/1 maddesinde belirtilen haksız fiile ilişkin Yargıtay’ın vermiş olduğu kararları inceleyelim.

            “Sanık ile katılan ve şikayetçi arasında alacak verecek meselesinden dolayı husumet olduğu, sanığın alacağını istemek için telefonla katılan ve şikayetçiyi arayarak hakaret ettiği iddiasıyla cezalandırılması istemiyle açılan kamu davasında, sanığın alacağının ödenmesi konusunda aradığında kendisine hakaret edildiğini ve kendisinin de karşılık verdiğini savunması, katılan ve şikayetçinin sanığa bir miktar borçları olduğunu kabul etmeleri, bu hâliyle hakaretin karşılıklı ve ödenmesi gereken borcun zamanında ve süresinde ödenmemesi şeklindeki haksız bir fiile karşı gerçekleşmiş olduğu Yerel Mahkemece kabul edilerek sanık hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilmiştir.

IV. GEREKÇE

1.Yapılan duruşmaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, Mahkemenin yargılama sonuçlarına uygun şekilde oluşan inanç ve takdirine, incelenen dava dosyası içeriğine göre katılan vekilinin yerinde görülmeyen temyiz sebeplerinin reddine karar verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

2. Sanık hakkında kurulan hükümde hakaret suçunun karşılıklı ve haksız fiile tepki olarak işlendiğinin kabul edilmesi karşısında, Yargıtay tarafından düzeltilmesi mümkün görülen, 5271 sayılı Kanun’un 223 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendi uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken uygulama maddesinin yazılmaması dışında bir hukuka aykırılık bulunmamıştır.”

Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 07.03.2024 tarih, 2021/22852 esas ve 2024/2975 sayılı kararı

Yargıtay kararından da anlaşılacağı üzere mağdurun suçun failine olan borcunu ödememesi yerel mahkemece haksız fiil olarak kabul edilmiş ve tarafların birbirlerine karşılıklı olarak sarf etmiş oldukları hakaret içerikli sözler nedeniyle ceza verilmekten vazgeçilmesi yönündeki kararını hukuka uygun bularak onama kararı vermiştir.

Kasten Yaralama Suçuna Tepki Olarak İşlenen Hakaret Suçu

Suçun kasten yaralama gibi haksız bir fiile karşı işlenmesi durumu hakaret suçlarında bir çeşit cezasızlık nedenidir. Failin kendisine yönelik gerçekleştirilen kasten yaralama suçuna tepki olarak hakaret suçu işlemesi halinde fail hakkında ceza verilmez. Bazı durumlarda ise kasten yaralama suçunun direkt olarak hakaret suçunun failine yönelik gerçekleşmesi gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Örneğin failin çocuğuna yönelik bir kasten yaralama nedeniyle gerçekleşen hakarette ceza verilmeme yoluna gidilmemesi mümkündür.

Karşılıklı Hakaret Suçu ve Cezası

Karşılıklı hakaret suçu nedeniyle failler hakkında aralarında vuku bulan olayın ağırlık ve mahiyetine göre verilecek olan ceza 1/3 oranında indirilebileceği gibi, failler hakkında tamamen ceza verilmekten vazgeçilmesi de TCK  129/3 maddesi uyarınca mümkündür.

SIK SORULAN SORULAR

Hakaret Suçu Nasıl İspat Edilir?

Hakaret suçlarında hukuka uygun olmak koşulu ile her türlü deliller kullanılabilir. Genellikle telefon ile hakaret, sosyal medya hesapları üzerinden hakaret veya gıyapta hakaret suçu gibi durumlarda delillerin tam ve eksiksiz olarak belirlenmesi önemlidir. Bu gibi durumlarda, tanık beyanları, ses veya görüntü kayıtları ile telefon hakaret suçlarında HTS kayıtları ve Cumhuriyet Savcısı tarafından tespit edilecek mesaj tespit tutanakları ile suç ispatlanabilmektedir.

Hakaret Suçu Ne Zamana Kadar Şikayet Edilir?

TCK 125/3-a maddesinde belirtilen “kamu görevlisine, görevinden dolayı hakaret” gibi durumlar haricinde diğer hakaret suçları şikayete tabidir. Şikayete tabi olan bir suçtan dolayı mağdurun şikayet süresi olan 6 aylık süre zarfında şikayet hakkını kullanması gerekir. Mağdur kendisine karşı bir hakaret suçunun işlendiğini öğrenmesi ile en yakın kolluk kuvvetine müracaat edebileceği gibi Cumhuriyet Savcılığı aracılığı ile de şikayet hakkını kullanabilecektir.

Hakaret Davası Sicile İşler Mi?

Yasa metninden de anlaşılacağı üzere suçun daha ağır cezayı gerektiren halleri veya cezada indirim nedenleri hariç olmak üzere hakaret suçu cezası 3 ay ile 2 yıl arasında hapis cezasıdır. Yapılan yargılama sonucunda suçun unsurlarının oluşması ile bu süreler dahilinde fail hakkında cezalandırma yoluna gidilir. Bu nedenle failin atılı suçlamadan ceza alması ve kesinleşmesi ile birlikte hakaret suçu da adli sicil kaydına işlenmektedir.

Küfür ve Hakaret Cezası Kaç TL’dir.

TCK 125/1 maddesinde de belirtildiği gibi hakaret suçu için öngörülen ceza alt sınırları ile üst sınırları arasında fark vardır. Fail hakkında adli para cezası verilecek hallerde bu ceza miktarı belirleyici olmaktadır. Bu nedenle küfür ve hakaret cezası kaç TL olduğu konusunda tam ve kesin bir miktar belirtmek olanaksızdır. Genellikle suçun ağırlığına göre bu miktar çoğu zaman 1.000 TL ile 3.000 TL arasında değişiklik gösterir.

Hakaret Suçu Şikayete Tabi Mi?

Görevli memura hakaret suçları haricindeki durumlarda hakaret suçu şikayete tabi suçlar arasında yer aldığı gibi ayrıca uzlaşmaya tabi suçlar arasında yer alır.

Hakkımda Hakaret Davası Açılmış Ne Yapmalıyım?

Hakaret suçu takibi şikayete tabi olması halinde ayrıca suçun mağduru ile şüpheli hakkında uzlaşma hükümleri uygulanır. Soruşturma aşamasında uzlaşma sağlanamaması halinde ve suçun mağdurunun şikayetinin devam etmesi halinde şüpheli hakkında kamu davası açılmaktadır. Açılan bu kamu davası nedeniyle sanığın yargılama aşamasında duruşmalara katılarak bu konuda savunmasını yapması lehine olacaktır. Yargılama aşamasında suçun mağdurunun şikayetinden vazgeçmesi halinde de ilgili hakkında beraat veya düşme kararı verileceğinin unutulmaması gerekir. Bu nedenle harici olarak uzlaşma yoluna gidilmesi sanık lehine olan bir durumdur.

Hakaret Cezası Paraya Çevrilir Mi?

Ceza üst sınırları itibariyle hakaret cezasının para cezasına çevrilmesi mümkündür. Bunun dışında hürriyeti bağlayıcı ceza yerine doğrudan sanık hakkında adli para cezası şeklinde karar verilmesi de mümkündür.

Sosyal Medya Hakaret Suçu Cezası

Günümüzde hakaret suçu en sık işlendiği telefon ile hakaret veya sosyal medya platformları üzerinden hakaret şeklinde gerçekleşir. Failin üzerine atılı suçun “alenen hakaret” suçunu oluşturmaması durumunda da sosyal medya hesapları aracılığı ile işlenen hakaret suçları için öngörülen hürriyeti bağlayıcı ceza yine TCK 125/1 maddesinde belirtildiği gibi 3 ay ile 2 yıl arasında hapis cezası veya adli para cezasıdır.