İnfazın Ertelenmesi ve Şartları

İnfazın ertelenmesi şartların oluşması halinde sanık hakkında verilen hapis cezasının infazının belirli sürelerle ertelenmesidir. Genellikle hastalık, hamilelik veya engellilik durumlarında başvurulan bir yol olan infazın ertelenmesi TCK 51 maddesinde yer alan “hapis cezasının ertelenmesi” uygulaması ile oldukça farklıdır.

İnfaz hukukunun konusunu oluşturan infazın ertelenmesi, cezanın ortadan kaldırılması veya tamamen affı sonucunu doğurmaz. Oldukça benzer kavramlar olması nedeniyle infazın ertelenmesi şartları ve infazın ertelenmesi başvurusunun nasıl yapılacağı konularına değinmeden önce; Hapis cezasının ertelenmesi ve infazın ertelenmesi farklarına değinelim. Yazımızın sonunda ise infazın ertelenmesi dilekçe örneğine ulaşmanız mümkündür.

Hapis Cezasının Ertelenmesi ve İnfazın Ertelenmesi Farkı

Hapis cezasının ertelenmesi bir çeşit denetimli serbestlik uygulamasıdır. Daha çok 2 yıl ve daha az süreli hapis cezalarında, hapis cezasının ertelenmesi şartlarının oluşması halinde hükümlünün belirli süreler dahilinde denetime tabi tutularak infazın cezaevi dışında gerçekleştirilmesidir.

İnfazın ertelenmesi ise hükümlü hakkındaki kesinleşmiş hapis cezasının infazının ileri bir tarihi atılmasıdır. Hapis cezasının ertelenmesi konusunda sanık hakkında yargılamayı yapan mahkeme tarafından verilir. Buna karşın infazın ertelenmesi, hapis cezasının kesinleşmesinden sonra hükümlünün başvurusu üzerine verilen bir karardır. Bu nedenle yazımızın ilerleyen bölümlerinde detaylandıracağımız infazın ertelenmesi süresi içinde ilgilinin infazın ertelenmesi dilekçesi ile yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına başvurması gerekir.

İnfazın Ertelenmesi Şartları

İnfazın ertelenmesi şartları, başvuru usulü ve süresi gibi hükümler 5275 sayılı “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun” ile düzenlenmiştir. 5275 sayılı yasada yer alan infaz erteleme şartları ise aşağıdaki gibidir.

Hastalık Nedeniyle İnfazın Ertelenmesi

Hastalık nedeniyle infaz ertelemesinde belirtilen hastalıklar fiziksel hastalık olabileceği gibi akıl hastalığı şeklinde de olabilir. Bu konudaki prosedürler kısmen de olsa farklıdır.

Fiziksel hastalıklar için cezanın infazı sağlık kuruluşlarında bulunan ve hükümlülere ayrılar bölümlerde yapılır. Buralarda geçirilen süreler ceza evinde geçmiş gibi hesaplanır.

Hükümlünün sağlık kuruluşlarında ceza infazı hayati tehlike açısından tehlike arz etmesi durumunda iyileşme sonuna kadar infaz geri bırakılır.

Bu şekilde infaz ertelenmesi Adli Tıp Kurumu veya Adalet Bakanlığı tarafından belirlenecek tam teşekküllü hastanelerden alınacak görüş ile infazın yapılacağı Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından karara bağlanır.

Akıl Hastalığı Nedeniyle İnfazın Ertelenmesi

Akıl hastalığı nedeniyle infaz ertelemesi TCK 57 maddesinde yer alan usullere göre yapılır. Hükümlünün bu konuda sağlık kuruluşlarında tedavi altına alınması infazın geri bırakılması sonucunu doğurur. Ancak hükümlünün bu kuruluşlardaki tedavi gördüğü süre hapis cezasının infazından düşülerek infaz süresi hesaplanır.

Hamilelik Nedeniyle İnfazın Ertelenmesi

Hastalık nedeniyle infaz erteleme kapsamında olan bir başka durum ise hükümlünün gebelik / hamilelik durumudur.

Gebe olan kadınların başvurusu ile haklarındaki ceza infazı, çocuğun doğumu, ölümü veya başkasına verilmesi gibi gebeliği sona erdiren durumlardan başlanmak üzere iki ay süre ile ertelenebilir. Kadının gebelik süresi de ayrıca infazın ertelenmesi sürelerine dâhildir.

Ağır Hastalık ve Engellilik Durumu Nedeniyle İnfazın Ertelenmesi

Hükümlünün ağır hastalığı ya da engelli durumda olması da 5275 sayılı yasa ile infaz erteleme durumları arasında yer alır. Kişinin hayatını yalnız bir şekilde sürdüremeyeceği veya toplum güvenliği bakımından ağır bir tehlike oluşturacak derecede bir engellilik veya hastalığa maruz kalmasıdır. Bu durumda ise infaz erteleme süresi hükümlünün sağlığına kavuşacağı süredir.

Çocuklu Kadınlar Hakkında İnfazın Ertelenmesi

İnfazın geri bırakılmasına karar verilecek bir başka durum ise çocuklu kadınlar için düzenlenmiştir. 2023 yılında yürürlülüğe giren 5275 sayılı kanunun Ek 16/A maddesine göre;

İnfazına başlanılmış olsa dahi 10 yıl ve daha az süreli hapis cezasına mahkum olan kadınlar 18 yaşından küçük ve engelli ya da ağır bir hastalığı maruz kalan çocuklarını gerekçe göstererek yetkili Cumhuriyet Savcılığı tarafından cezanın infazı 1 yıl süre ile ertelenebilir. Ayrıca bu erteleme kararları en fazla 6 ayı geçmek üzere 4 kez uzatılabilir.

Diğer hastalık nedeniyle infazın ertelenmesi kararlarında olduğu gibi çocuğun sağlık durumunun 5275 sayılı yasa kapsamında olup olmadığı, Adli Tıp Kurum veya tam teşekküllü hastane raporları ile belirlenmelidir.

Erteleme süresi içerisinde çocuğu olan kadının yerine getirmesi gereken bir takım yükümlülükler vardır. Bu yükümlülükleri ise aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

1. Belirlenen yerleşim bölgesini terk etmemek
2. Denetimli Serbestlik kapsamında belirtilen yerlere, belirli süreler ile düzenli bir şekilde başvurmak
3. Hükümlünün ekonomik durum göz önüne alınarak belirlenecek olan güvence miktarını yatırmak

Bu yükümlülükler dışında ayrıca hükümlü hakkında kararı veren Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yurt dışına çıkış yasağı uygulanmaktadır.

Hükümlünün İstemiyle İnfazın Ertelenmesi

Yukarıda belirtmiş olduğumuz durumlar haricinde ayrıca hükümlünün istemiyle infazın ertelenmesi karar verilmesi de mümkündür. Bu ertele isteminde hükümlünün somut bir gerekçe göstermesi zorunluluğu yoktur. Bu nedenle bu husustaki takdir ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına aittir.

Hükümlünün istemiyle infaz erteleme 1 yılı geçmemek koşulu ile en fazla iki kez uygulanması mümkündür. Bu erteleme süresi içerisinde hükümlünün kasıtlı bir suçtan işlemesine bağlı olarak hakkında kamu davası açılması infaz ertele kararının kaldırılmasına bir sebeptir. 5275 sayılı kanunun 17 maddesinde yer alan infaz erteleme genellikle, yükseköğrenim eğitimi, ana, baba, çocuk veya eşin veya ölüm durumları ile bu kişilerin sürekli hastalıkları ve malullükleri, hatta tarım faaliyetleri ile diğer ticari faaliyetlerin yürütülmesi amacı ile de talep edilebilir.

Cezanın İnfazına Ara Verilmesi

İnfazın ertelenmesi olarak değerlendirilen bir başka durum ise 5275 sayılı yasanın 17/4 maddesinde sıralanmıştır. Bu şartların varlığı halinde infaza başlanılmış olsa dahi uygun görülmesi halinde ceza infazına ara verilir.

1. Yükseköğrenim kurumlarına devam etme
2. Eş, baba, ana veya çocuğun ölümü veya ağır hastalık ile malullük durumları,
3. Tarımsal faaliyetler ile diğer ticari faaliyetlerin yürütülmesi
4. Bakıma muhtaç eş veya çocukların bulunması

Bu gibi durumların varlığı haminde ise yine Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 1 yıldan fazla olmamak üzere en fazla 2 kez ceza infazına ara verilmesi kararı verilebilir. Gerektiğinde yine Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından infaza ara verme işlemi şarta bağlanabileceği gibi güvence de talep edilebilir.

İnfazın Ertelenmesi Kararı Verilemeyecek Durumlar

Sadece 5275 sayılı yasanın 17. Maddesinde yer alan “hükümlünün istemiyle infazın ertelenmesi” durumlarında geçerli olmak üzere;

1. Örgüt faaliyetleri kapsamında işlenen suçlar
2. Terör suçları
3. Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar
4. Tazyik veya disiplin hapsine mahkum edilmiş olanlar
5. Hükümlü hakkında verilen hürriyeti bağlayıcı cezanın kasten işlenen suçlarda 3 yıldan, taksirle işlenen suçlarda ise 5 yıldan fazla olması durumlarında,
6. Haklarında mürerrirlere özgü infaz rejimi uygulanmasına karar verilenler için infaz erteleme veya infaza ara verme kararı verilememektedir.

Fetö İnfaz Erteleme

Fetö suçları infaz hukuku bakından bir çeşit terör suçu olarak anılmaktadır. Bu nedenle 5275 sayılı yasada belirtilen “hükümlünün talebi ile infaz erteleme” kapsamında fetö infaz erteleme mümkün değildir. Ancak aynı yasanın 16 maddesinde belirtilen durumların varlığı halinde fetö infaz erteleme diğer şartların oluşması durumunda mümkün olabilecektir.

Terör Suçlarında İnfaz Erteleme

Terör suçlarında infaz erteleme 5275 sayılı 17/6 maddesi uyarınca mümkün değildir. Bu durum sadece hükümlünün istemiyle infazın ertelenmesi durumlarında söz konusudur. Ağır hastalık, engellik veya diğer şartların oluşması halinde terör suçlarında infaz erteleme kararı verilmesi mümkün olabilmektedir.

İnfaz Ertelemede Teminat Miktarı

Özellikle hükümlünün talebi ile infaz erteleme işlemlerinde yetkili Cumhuriyet Başsavcılına takdir yetkisi tanınmıştır. Yine benzer şekilde de infaz erteleme sırasında talep edilecek olan teminat miktarının belirlenmesinde Cumhuriyet Başsavcılığı yetkilidir. Genellikle kişinin sosyal ve ekonomik durumu göz önüne alınarak bir miktar belirlenir. İnfaz erteleme süresinin dolması ile yatırılan bu teminatın tekrar vergi dairelerinden iade alınması mümkündür.

İnfazın Ertelenmesi Başvurusu Nasıl Yapılır?

İnfazın ertelenmesi başvurusu aşağıda belirtmiş olduğumuz infazın ertelenmesi dilekçesine uygun bir şekilde uyarlanarak yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına verilecek olan dilekçe ile yapılır. Ancak bilindiği üzere herhangi bir suçtan dolayı hakkında kesinleşen hapis cezasından dolayı hükümlüye 10 günlük süre içerisinde ilgili infaz hakimliğine müracaat ederek teslim olması gerektiği şeklinde uyarıda bulunulur.

Bu sürenin dolması ile birlikte ilgili hakkında “yakalama kararı” çıkartılır. Bu nedenle infaz erteleme dilekçesinin bu süre içerisinde yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına verilmesi gerekir. Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığının bulunduğu yer dışarısında ikamet edilmesi halinde ise en yakın adli yargı birimlerinden yetkili Cumhuriyet Başsavcılına gönderilmek üzere bu dilekçenin verilmesi de mümkündür.

İnfaz Durdurma Nasıl Yapılır?

İnfaz durdurma genellikle infazına başlanılmış hükümler için başvurulan bir yoldur. Yukarıda belirtmiş olduğumuz sağlık durumları, eğitim durumları, engellilik halleri gibi durumlar gerekçe gösterilerek Cumhuriyet Başsavcılığından infaz durdurma talebinde bulunulabilir.

İnfazın ertelenmesi ise hükümlü hakkında verilen hürriyeti bağlayıcı cezanın infazına başlanılmadan başvurulan bir hukuki yoldur. Genellikle infaz hakimliği tarafından ilgiliye gönderilen 10 günlük süre içerisinde yapılır.  Her iki durumda da yetkili birim ceza yargılamasının yapıldığı yer mahkemesinin bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığıdır.

İnfazın Ertelenmesi Dilekçesi

CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA

Hükümlü                              : …

Vekili                                     : …

Adres                                    : …

Suç                                        : …

Mahkeme Kararı               : … Mahkemesinin … tarih … esas ve … sayılı kararı

Talep                                     : İnfazın Ertelenmesi Talebi

Açıklamalar                         :

                                               Müvekkilimiz hakkında … mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararı ile … suçundan … yıl … ay … gün hapis cezası hükmedilmiştir.

                                               Söz konusu mahkeme kararı ve infaz hakimliğinin … sayılı yazısı … tarihinde müvekkilimize tebliğ edilmiştir.

1. Müvekkilimiz …’in halen … Üniversitesinde yüksek öğrenim görüyor olması
2. … Hastanesinin sayılı raporu ile engelli durumda olması
3. … doğum tarihli çocuğunun ekli doktor raporları
4. Ticari faaliyetlerinin aksaması ekonomik açıdan müvekkilimiz zor durumda bırakması

5275 sayılı yasanın 16 ve 17. Maddeleri hükümleri gereğince infazın ertelenmesi kararı verilmesini talep ederiz. (Tarih)

      ……..

       Hükümlü / Vekili

Ek         :

• Öğrenim belgesi
• Doktor raporları
• Vekaletname
• … Mahkemesinin … sayılı kararı

İnfazın ertelenmesi dilekçesinin yukarıda belirtilen 1,2,3,4 maddelerinde belirtile durumların biri veya bir kaçına uygun şekilde doldurularak infazda yetkili olan Cumhuriyet Başsavcılığına, başkaca bir yargı biriminde bulunulması halinde en yakın Cumhuriyet Başsavcılığı kanalı ile yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi gerekmektedir.