Kasten öldürmeye teşebbüs diğer suça teşebbüs hallerinde olduğu gibi suçu işlemeye elverişli fili hareketlere başlanılmasına rağmen failin elinde olmayan sebeplerle istemiş olduğu sonucu varamaması halinde söz konusu olur.

Kasten öldürmeye teşebbüs sadece TCK 81 maddesi için uygulanması mümkün olmayıp, ayrıca nitelikli kasten öldürme suçu olarak da bilinen TCK 82 maddesi içinde uygulanması mümkündür.

TCK 35 Maddesi Cezası Nedir?

TCK 35 maddesi bir indirim nedenidir. Doğrudan TCK 35 maddesi cezası şeklinde bir düzenleme yoktur. Suça teşebbüs TCK 35 maddesinde düzenlenmiş olup ceza kanunumuzda yer alan birçok suçta olduğu gibi kasten öldürme suçlarında da uygulanabilmesi mümkündür. Kasten öldürmeye teşebbüs halinde asıl ceza miktarına göre ceza indirimi yapılır.

Kasten Öldürmeye Teşebbüs Cezası

Kasten öldürmeye teşebbüs cezasının belirlenebilmesi için öncelikle sanık hakkında hükmedilen ceza miktarının bulunması gerekir.

• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası halinde; 14 yıl ile 21 yıl arası hapis cezası
• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası halinde; 10 yıl ile 18 yıl arası hapis cezası,
• Süreli hapis cezası söz konusu olması halinde ise sanık hakkında öldürmeye kasten öldürmeye teşebbüs ile hüküm kurulması halinde 1/4 ile 3/4 arasında ceza indirimi yapılır.

Kasten Öldürmeye Teşebbüs Nedir?

Anayasamızca güvence altına alınan “yaşam hakkına” bir müdahale olarak görülen kasten öldürme suçu TCK 81 ve 82 maddelerinde düzenlenmiştir. Kasten öldürme suçuna teşebbüsten bahsedilebilmesi için; öldürme amacı ile hareket eden failin bu yönde icra-i hareketlerine başlamasına rağmen elinde olmayan sebeplerle ölüm olayını gerçekleştirememesi gerekmektedir. Ölüm gerçekleştiği takdirde bu kez kasten öldürmeye teşebbüsten bahsetmek mümkün olmayacak, fail hakkında kasten öldürme suçlaması ile işlem yapılacaktır ve bu yönde sanık hakkında hüküm verilecektir.

Kasten Yaralama Teşebbüs ve Kasten Öldürmeye Teşebbüs Farkı

Uygulamada failin hukuki durumunun belirlenmesi açısından kasten yaralama ve kasten öldürmeye teşebbüs suçlarının birbirinden ayrılması konusunda oldukça ciddi sorunlar ile karşılaşılmaktadır. Özetle; ölüm olayı ile neticelenmeyen olayda failin öldürme kastı ile hareket edip etmediğinin tespiti cezai yaptırımı açısından oldukça önemlidir. Burada en önemli unsur “kast” olarak karşımıza çıkmaktadır.

Failin öldürme amacı ile hareket etmesine karşın elinde olmayan sebeplerle bunu gerçekleştirememesi veya fail öldürme amacı ile tüm hareketlerini tamamlamış olmasına rağmen ölüm durumunun gerçekleşmemesi halinde kasten öldürmeye teşebbüs suçundan bahsedilecektir. Yukarıda failin kastının belirlenmesinin suçun niteliğinin tespiti açısından oldukça önemli olduğunu belirtmiştik. Gerek yerel mahkemelerce gerekse Yargıtay ilgili ceza dairesince ve Yargıtay Ceza Genel Kurulunca failin amacının belirlenmesi yönünde bir takım kriterler belirlenmiştir.

Konumuzun daha anlaşılabilir olması açısından öncelikle sanık hakkında yapılan yargılama sonunda TCK 35 yani teşebbüs şeklinde hüküm kurulabilmesinin şartlarını sıralayalım.

Suça Teşebbüs Hangi Durumlarda Uygulanır?

• Sanığın üzerine atılı suçlama kasten işlenebilen suçlardan olmalıdır. Taksirli suçlarda teşebbüs hükümleri uygulanmaz.
• Fail suç olarak tanımlanmış fiilin icrasına elverişli hareketlerle başlamış olmalıdır.
• Fail elinde olmayan sebeplerle eylemini tamamlayamamış olmalıdır.

Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçunun Unsurları

Yukarıda da belirttiğimiz gibi “teşebbüs” halinde ölüm olayı gerçekleşmemesi nedeniyle failin hangi saik ile hareket ettiğinin tespit edilmesi dolayısıyla hukuki statüsünün belirlenmesi oldukça zordur. Bu konuda Ceza Kanunumuzda herhangi bir düzenleme bulunmasa da daha çok Yargı kararları hangi fiili hareketlerin teşebbüs olarak kabul edileceği belirlenmiştir.

Fail İle Mağdur Arasında Olay Öncesine Dayalı Husumet

Kasten öldürmeye teşebbüs suçu tespitinde önemli bir yere sahip olmasına karşın taraflar arasında var olan bu husumetin, failin mağduru öldürmeye yetecek derecede olup olmadığının tespiti de oldukça önemlidir. Nitekim her husumet öldürmeye varacak derecede olmamaktadır. Bu husumet sosyal bir ilişki vasıtasıyla olabileceği gibi herhangi bir sözleşmeden kaynaklanan bir husumette olabilir.

Kasten Öldürmeye Teşebbüste Öldürmeye Elverişli Araç ve Gereçlerin Kullanılması

Ölüm olayı gerçekleşmeyerek mağdurun yaralanması ile neticelenen olayda failin kullanmış olduğu araçlar suçun tespitinde önemli bir yere sahiptir. Kesici – delici herhangi bir alet veya ateşli silah öldürmeye elverişli bir alet olarak kabul edilmekte ise de; failin olay sırasında bu aletleri kullanma şekli de önem arz etmektedir. Olay sırasında öldürmeye elverişli silah veya silahtan sayılır bir alet kullanan failin mağdurun hayati fonksiyonlarına etki etmeyecek bölgelerine hedef alması öldürme kastının bulunmadığının bir kanıtı olarak değerlendirilebilecektir.

Örneğin ateşli silah ile mağdurun öldürme kastı haricinde mağdurun hayati fonksiyonlarına etki etmeyecek ayak veya bacak kısmına doğru ateş etmesi kasten öldürme amacının bulunmadığı yönünde kanaat uyandırabilecektir. Suçun bu şekilde gerçekleşmesinde toplanan diğer deliller ile birlikte mağdurun bu konudaki beyanı oldukça önem arz etmektedir.

Failin Eylemine Son Vermesi Durumu

Öldürme kastı ile hareket eden faile herhangi birisi tarafından müdahale edilerek veya başkaca failin elinde olmayan sebepler ile eylemine devam edememesi durumunda kasten öldürmeye teşebbüs suçlaması ile hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılması mümkün iken, asıl amacı mağduru yaralamak olan failin amacı dışında olan öldürme fiilinin gerçekleşebileceğini fark ederek bu eylemine kendi isteği ve rızası ile son vermesi de failin öldürme amacı ile değil mağduru yaralama amacı ile hareket ettiğinin bir kanıtı olarak değerlendirilecektir.

Kasten Öldürmeye Teşebbüs Sonrası Failin Davranışları

Öldürme kastı olmaksızın sadece mağduru yaralama amacı ile hareket eden fail öngördüğü yaralama eyleminden daha ağır bir şekilde olayın neticelenmemesi için, mağdurun ölmemesi için bir çaba göstermesi örneğin mağduru hastaneye götürmesi ya da tedavisi için sağlık kuruluşlarına haber vermesi failin öldürme kastı içinde olmadığının bir göstergesidir. Failin kasten öldürme amacı ile mi hareket ettiği yoksa mağduru yaralama acılı ile mi hareket ettiği yukarıda belirtilen kriterler göz önüne alınarak ya da olayın oluş şekline göre gerektiğinde keşif yapılarak ya da suça konu aletler üzerinde yapılacak kriminal incelemeler ile birlikte diğer deliller birlikte değerlendirilerek sanığın hukuki statüsü belirlenecektir.

Nitelikli Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçunun Cezası

Yasa koyucu diğer benzer suçlarda olduğu gibi kasten öldürmeye teşebbüs suçu içinde ayrıca bir kanun maddesi belirtmemiş failin eyleminin öncelikle TCK’nun 81 ve 82. Maddelerinde belirtilen kasten öldürme ve kasten öldürme suçunun nitelikli hallerinin hangisine tekamül ettiği tespit edilerek akabinde fail hakkında TCK 35 maddesi uyarınca asıl ceza hakkında gerekli indirime gidilecektir. Kasten öldürmeye teşebbüs suçunda yargılama görevi asıl suça ilişkin yargılama yetkisine sahip Ağır Ceza Mahkemesidir.

Kasten Öldürmeye Teşebbüs Unsurları Yargıtay Kararları

Hangi durumlarda fail hakkında teşebbüs hükümlerinin uygulanabileceği konusunda yukarıda vermiş olduğumuz bilgileri bir Yargıtay kararı ile özetlemek isteriz. Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 07/07/2025 tarihli kararında kasten öldürmeye teşebbüs unsurlarını aşağıdaki gibi özetlemiştir.

            “Yargılama sürecindeki işlemlerin usûl ve kanuna uygun olarak yapıldığı, dava dosyası tekemmül ettirilerek karar verildiği, aşamalarda ileri sürülen iddia ve savunmaların toplanan ve dosya kapsamına göre yeterli olduğu anlaşılan delillerle birlikte gerekçeli kararda gösterilip tartışıldığı, eksik inceleme ve araştırmanın bulunmadığı, eylemin sanık …’nin azmettirmesiyle sanık … tarafından fail sıfatıyla gerçekleştirildiğinin saptandığı,

Hükme esas alınan raporların yeterli olduğu, sanık … ile mağdurun arkadaşı … arasında alacak verecek meselesine dayalı önceki husumetin varlığı, suçta kullanılan tabancanın öldürmeye elverişli oluşu, atış sayısı ve isabet yerleri, mağdurdaki yaralanma ile engel halin varlığı nazara alındığında sanıkların eylemlerine uyan suç vasfının kasten öldürmeye teşebbüs olarak kabulünde isabetsizlik bulunmadığı,

Ceza yaptırımlarının yasal bağlamda ve gerekçeleri gösterilerek belirlendiği, meşru savunmanın yasal koşullarının oluşmadığı, mağdurdan sanıklara yönelen haksız söz veya davranışın bulunmadığı, sanık … hakkında tekerrür hükümlerinin uygulanmasında isabetsizlik görülmediği anlaşıldığından ileri sürülen temyiz sebeplerinin incelenmesinde hükümlerde hukuka aykırılık bulunmamıştır.”

Silahla Kasten Öldürmeye Teşebbüs Cezası Kaç Yıl?

Kasten öldürme suçlarında failin suçu işlemesi sırasında “ateşli silah” kullanıp kullanmaması bakımından bir ayrım yapılmamıştır. Suçun nitelikleri hallerinin sıralanmış olduğu TCK 82 maddesinde sadece “kimyasal silah” kullanılması nitelikli kasten öldürme suçunu oluşturacağı yönündedir. Bu durumda failin eylemi nitelikli kasten öldürmeye teşebbüs olarak değerlendirilmemesi halinde 10 yıl ile 18 yıl arası hapis cezası öngörülmüştür. Nitelikli kasten öldürmeye teşebbüs halinde ise 14 yıl ile 21 yıl arasında hapis cezası öngörülmüştür.

Adam Öldürmeye Teşebbüs Halinde Tutuksuz Yargılama Yapılır Mı?

Tutuklama tedbirlerinin uygulanması veya uygulanmaması için fail hakkında teşebbüs hükümlerinin uygulanmasının bir önemi yoktur. Tutuklama tedbiri uygulanırken daha çok failin olay sonrası delilleri yok etme ve karartma, kaçma şüphesi ve hakkında verilmesi muhtemel ceza miktarları göz önüne alınır.

Adam öldürmeye teşebbüs halinde ceza üst sınırları dikkate alınarak sıklıkla tutuklama tedbirleri alındığı görülmektedir. Ancak teşebbüs ile birlikte meşru müdafaa unsurlarının bulunması veya etkin pişmanlık durumlarına göre yargılama sonuna kadar tutuksuz yargılanması da mümkün olabilmektedir.

Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçunda Yargılama

Ceza üst sınırları itibariyle suçun teşebbüste kalmış olduğu yönünde emareler bulunsa da yargılama görevi yine Ağır Ceza Mahkemelerine aittir.

Kasten Öldürmeye Teşebbüs Cezası Para Cezasına Çevrilir Mi?

Kural olarak 1 yıl ve daha az süreli hapis cezaları para cezasına çevrilebilir. Kasten öldürme suçu teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi ceza üst sınırları oldukça yüksektir. Bu nedenle sanık hakkında verilen hürriyeti bağlayıcı ceza para cezasına çevrilemez.