Yağma suçu cezası TCK 148, nitelikli yağma suçu TCK 149 maddesinde düzenlenmiştir. Yağma suçu ile zilyetlik ve mülkiyet hakkı ile kişinin vücut dokunulmazlığı koruma altına alınmıştır. Hırsızlık suçundan farklı olarak yağma suçunda; zilyedinin başkasında olan taşınır bir malın rızası dışında faydalanmak üzere cebir veya tehdit kullanılmasıdır.

Yağma Suçu Cezası

Fail açısından seçimlik hareketli bir suç olan yağma (gasp) suçu cezası için failin seçimlik hareketlerine göre farklı ceza miktarları öngörülmüştür. TCK 148 maddesi ve alt bentlerinde yer alan seçimlik hareketler ile ceza miktarlarını ise aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

TCK 148/1; Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

TCK 149/2; Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ileride böyle bir senet haline getirilebilecek bir kâğıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde de aynı ceza verilir.

TCK 149/3; Mağdurun, herhangi bir vasıta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesi de, yağma suçunda cebir sayılır.

Yağma suçu oluşabilmesi için sanık tarafından mağdura yönelik bir tehdit veya cebir eylemlerine karşı mağdurun suça konu malı faile rızası dışında da olsa vermeli veya fail tarafından alınmasına karşı koymamalıdır. Suçun yağma suçunun unsurlarından olan cebir veyahut tehdit eyleminin mağdurun malın alınmasına engel olmaya çalışmayacak derecede olması gerekmektedir.

Madde metninden de anlaşılacağı üzere yağma suçunu (gasp suçu) işleyen failin eylemi sırasına sarf ettiği tehdit içerikli sözlerin direkt mağdura yönelik olabileceği gibi mağdurun bir yakınana yönelikte olabilmektedir. Yağma suçu genel olarak kasten yaralama tehdit ve hırsızlık gibi suçlarının birlikte işlenebildiğinden bileşik suç olarak nitelendirmek yerinde olacaktır. TCK 148 ve TCK 149 maddeleri ile mülkiyet, vücut dokunulmazlığı ve kişi özgürlüğü gibi haklar güvence altına alınmıştır. Suçun işlenmesinde asıl amacın kişinin malvarlığı olduğundan yağma suçu mal varlığına yönelik bir suçtur.

Nitelikli Yağma Suçu ve Cezası

Nitelikli yağma suçu için failin suç işleme sırasında kullandığı araç ve gereçler ile failin fiili hareketlerine göre seçimlik hareketler düzenlenmiş olup, her bir seçimlik hareket için farklı ceza miktarları öngörülmüştür. TCK 149 maddesi alt bentlerinde yer alan nitelikli yağma suçu cezası ve özellikleri genel hatları ile aşağıdaki gibidir.

Silahla Yağma

Silah kavramı ceza hukuku kapsamında oldukça geniş bir kavram olup TCK’nın 6/1-f maddesinde örnekleme yolu silah ve silahtan sayılır aletler belirtilmiş, ancak TCK 6/1-f maddesinin 3, 4 ve 5. bentlerinde “kesici, delici veyahut yaralayıcı her türlü aletler ve saldırı ya da savunmaya elverişli aletler ya da biyolojik – kimyasal maddeler silah olarak kabul edilerek tek tek sayma yoluna gidilmemiştir. Yağma suçu TCK 6/1-f maddesinde belirtilen silahla işlenmesi halinde nitelikli yağma suçu oluşacaktır. Failin bu eylemi sırasında silahı mağdura yönelterek veya göstererek tehdit etmesi suçun nitelikli hali için yerli bir olgudur.

Failin Kendisini Tanınmayacak Bir Hale Koymak Suretiyle Yağma

Kendini tanınmayacak hale getirme failin; takma bıyık, takma sakal ya da peruk kullanarak veya yüzünü şal, şapka, atkı gibi şeylerle örterek ya da kıyafet değiştirmek suretiyle, tanınmamak için veya teşhis edilememek için veyahut mağduru korkutmak amacıyla hareket etmesidir.

Birden Fazla Kişi İle Yağma

Birden fazla en az iki kişi tarafından ortak hareket edilerek işlenmesi mağdur üzerindeki zorlayıcı baskıyı arttıracağından suçun nitelikli halini oluşturmaktadır. Mağdurun her faili ayrı ayrı görmesi zorunlu olmamakla beraber mağdur üzerinde bu yönde bir etki bırakılmış olması suçun nitelikli yağma suçu oluşumunda yetmektedir.

Yol Kesmek Suretiyle Yada Konut veya İş Yerinde Yağma Suçu ve Cezası

Yaya veya araçla insanların geçebileceği yerlerde kişilerin ya da araçların durdurularak tehdit veya cebir yoluyla mallarının alınması yağma suçlarının nitelikli halini oluşturmaktadır. Suçun nitelikli hali için failin birden fazla veya silahlı olma şartı aranmamaktadır. TCK 149/1-d maddesi ile suçun; mağdurun sürekli veya geçici olarak yerleşmek veya bulunduğu konutunda veya mağdurun herhangi bir sanatını icra ettiği iş yerinde işlenmesi hali yine daha yağma suçunun nitelikli hali olarak değerlendirilmektedir. Yağma suçu bu şekilde işlediği takdirde fail konut veya iş yeri dokunulmazlığı suçundan yargılanmayarak sadece yağma suçundan yargılanacaktır.

Ruh veya Beden Bakımından Kendisini Savunamayacak Kişilere Karşı Yağma

Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak kişiler ayrıntılı olarak açıklanmamış genel olarak; yaş küçüklüğü, yaşlılık engellilik hali veya ağır bir hastalık durumlarından bir veya bir kaçına sahip kişiler kendisini savunamayacak kişiler olarak kabul edilmektedir. Mağdurun fiziksel bir durumundan dolayı olabileceği gibi ruhsal anlamda da kendini savunamayacak durumda olması nitelikli yağma suçu oluşumunda yeterli bir durumdur. Mağdurun bu kişilerden olup olmadığı konusunda gerekli görülmesi halinde uzman doktor veya Adli Tıp Kurumundan görüş alınabilmektedir.

Suç Örgütlerinin İsimlerinden Yararlanmak Suretiyle Yağma

Failin herhangi bir suç örgütünün ismini kullanarak mağdur üzerinde daha çok bir korku etkisi bırakmak amacıyla hareket etmesidir. Failin yağma sırasında bu suç örgütüne üye olup olmadığı veya gerçekten böyle bir suç örgütünün var olup olmadığı nitelikli yağma suçu oluşumuna etki eden bir durum değildir.

Suç Örgütlerine Yarar Sağlamak Amacıyla Yağma

Örgüt; genel olarak suç işlemek maksadıyla üç ya da daha fazla kişinin bir araya gelmesi olarak tanımlanabilmektedir. Bu suç örgütleri TCK 220 maddesinde belirtilen örgütler olabileceği gibi TCK 314 maddesinde belirtilen silahlı örgütlerde olabilmektedir. Nitelikli yağma suçunun oluşumunda herhangi bir ayrım yapılmamıştır. Faillerin mağdura yönelik yağma suçu işledikleri sırada bahsedilen örgüte yarar sağlama amacı ile hareket etmiş olmaları suçun oluşumuna yetmektedir.

Gece Vakti Yağma Suçu ve Cezası

Gece vakti TCK 6/1-e maddesinde tanımlanmıştır, “güneşin batmasından bir saat sonra başlayan ve güneşin doğmasından bir saat öncesine kadar devam eden” süre gece vakti sayılmıştır. Gece vakti yağma suçu oluşumunda failin fiili hareketine gece vakti sayılan zamanlarda başlamış olması ya da suçun tamamlanması bu vakitler içinde gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Yağma suçunun gece vakti işlenip işlenmediğinin tespitinde suç yeri yerel saati dikkate alınmaktadır.

Yukarıda yağma suçunun nitelikli halleri sıralanmış; failin eylemi TCK 149/1 maddesinin alt bentlerinde belirtilen hallerde olması halinde nitelikli yağma suçu oluşmaktadır. Nitelikli yağma suçunun cezası; “On yıldan on beş yıla kadar hapis” cezasıdır. Suçun nitelikli halleri kapsamında işlenmesi halinde ayrıca cebir kullanarak mağdura yönelik bir yaralama eylemi durumu söz konusu olması durumunda fail hakkında ayrıca kasten yaralama suçundan da hüküm kurulacaktır. (TCK 149/2)

Yağma Suçları Unsurları

Hukuka Aykırılık

Failin eyleminin suç olarak nitelendirilebilmesi için fiili hareketin yasada belirtilen tanımı ile örtüşmesi gerekmektedir. Anayasamızın 38. Maddesinde de belirtildiği üzere “kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan bir konunun suç olarak kabul etmediği bir fiilden dolayı cezalandırılamaz” hükmü uyarınca suç olarak düzenlenmeyen bir eylemden dolayı failin cezalandırılması mümkün değildir.

Maddi Unsur

Genel olarak fiili hareket olarak gerçekleşen maddi unsur, yağma suçu oluşumunda tehdit veya cebir kullanmak olabileceği gibi suça konu taşınır malın varlığı, bu malın başkasına ait olma durumu veya yağma suçunun düzenlendiği TCK 148/2 maddesinde belirtilen nitelikte bir senedin varlığı suçun maddi unsuruna örnek gösterilebilir.

Manevi Unsur

Kast unsuru olarak da bilinen manevi unsur failin suçun işlemesindeki iradesini belirtmektedir. Yağma suçları failin mağdura ait taşınır bir maldan yararlanma kastı ile hareket etmesidir.

Yağma Suçlarında Daha Az Cezayı Gerektiren Haller

Failin TCK 148/1 maddesinde belirtildiği gibi herhangi bir hukuki ilişkiye dayanarak alacağını tahsil amacı ile tehdit veya cebir kullanması halinde yağma (gasp) suçu ile ilgili hüküm kurulmayacak, TCK 106 maddesinde belirtilen tehdit ve / veya TCK 86,87 maddelerinde belirtilen kasten yaralama suçlarından hüküm kurulacaktır. Ancak fail ile mağdur arasındaki borç ilişkisi borçlar kanunu kapsamında olması gereken bir alacak ilişkisi olması gerekmekle, zamanaşımına uğramış veya eksik borç niteliğinde olması halinde fail bu kez yağma suçundan dolayı yargılanacaktır. Yine failin mağdurdan almış olduğu değerin alacağı ile sınırlı olması gerekmekte bu sınırı aşan bir miktar söz konusu olması halinde yağma suçu oluşmaktadır.

TCK 150/2 maddesinde ise yağma suçuna konu malın değerinin az olması durum belirtilmiştir. Hırsızlık suçunda TCK 145/1 maddesinde malın değerinin azlığı söz konusu olduğunda cezada indirim veya ceza vermekten vazgeçme gibi bir hüküm kurulabilse de; yağma halinde kişi güvenliği ve kişi özgürlüğüne karşı bir müdahale de olduğundan ceza vermekten vazgeçme hükmünün uygulanması mümkün değildir. Ayrıca TCK 150/2 maddesinde malın değerinin azlığında “verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir” hükmü karşısında cezanın indirilip indirilmeyeceği konusunda mahkemeye takdir yetkisi verilmiştir.

Yağma Suçlarında Etkin Pişmanlık

Yukarıda detaylarını belirtmiş olduğumuz yağma suçu unsurları ile fail açısından seçimlik hareketler göz önüne alındığında etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması mümkündür. Ancak daha çok mal varlığına yönelik suçlardan olması nedeniyle suçun gerçekleşmesinden sonra gösterilen etkin pişmanlık durumunda mağdurun herhangi bir zararının söz konusu olması halinde bu zararının tamamen giderilmiş olması halinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması mümkündür. Diğer durumlarda fail hakkında etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması söz konusu olmaz.

Fail hakkında etkin pişmanlık gösterdiği yönünde yeterli kanaatin oluşması halinde hakkında verilecek olan cezada 1/3 oranında indirim yapılması mümkündür.

Yağma Suçuna Teşebbüs ve Cezası

Niteliği itibariyle yağma suçlarında teşebbüs hükümlerinin uygulanması mümkündür. Failin herhangi bir sebeple elinde olmayan sebeplerle suçu tamamlayamaması halinde teşebbüs hükümleri uygulanır. Fail hakkında teşebbüs hükümleri uygulanması halinde yukarıda belirtmiş olduğumuz seçimlik hareketlere göre öngörülmüş ceza miktarlarında 1/4 ile 3/4 oranında ceza indirimi yapılır.

Yağmaya Teşebbüs Kaç Yıldır?

Yukarıda detaylarını belirtmiş olduğumuz şekilde yağmaya teşebbüs halinde fail hakkında 1/4 ila 3/4 oranında ceza indirimi yapılır. Ancak bunun için öncelikle failin seçimlik hareketlerinin tam olarak tespit edilmiş olması gerekir. Failin seçimlik hareketlerine göre tespit edilecek olan ceza miktarında yapılacak indirim sonucunda asıl ceza miktarı belirlenir.

Yağma Suçunda Malın Alınması Şart Mıdır?

Hayır yağma suçlarında mağdurdan tehdit veya cebir kullanılarak malın alınması gerektiği yönünde kesin bir koşul bulunmamaktadır. Failin yağmaya elverişli hareketlere başlamasına rağmen elinde olmayan sebeplerle bu fiili tamamlayamaması halinde hakkında yukarıda detaylarını belirtmiş olduğumuz teşebbüs hükümlerinin uygulanması ile failin daha az ceza ile hüküm giymesi mümkündür. Ancak failin yağmaya konu malı kendi iradesi ile zilyetine geçirememiş olması suçun oluşmamasına engel değildir.

Nitelikli Yağma Suçundan Beraat

Gerek yağma suçları gerekse nitelikli yağma suçları takibi şikayete tabi suçlar arasında yer almaz. Nitelikli yağma suçundan beraat kararı alınabilmesi için mağdurun şikayetinin bulunup bulunmadığının bir önemi yoktur. Bu nedenle nitelikli yağma suçundan beraat edilebilmesi için öncelikle yukarıda detaylarını belirtmiş olduğumuz suçun unsurlarının oluşmaması gerekir.

Nitelikli Yağma Suçuna Teşebbüs Cezası

Nitelikli yağma suçuna teşebbüs cezasının belirlenebilmesi için öncelikle failin suçta kullanmış olduğu ve yukarıda belirtmiş olduğumuz seçimlik hareketlerin hangisinin oluştuğunun tespit edilmesi gerekir. Teşebbüs halinde 1/3 veya 1/4 oranında ceza indirimi yapılacağından seçimlik hareketlerin tespitinden sonra takdiri olarak ceza indirimi belirlenir.

Yağma Suçlarında Sadece Tanık Beyanı İle Ceza Verilir Mi?

Yağma suçlarının kanıtlanabilmesi için farklı bir çok delille kullanılabilir. Ancak uygulamada sıklıkla sadece tanık beyanı ile ceza verilip verilemeyeceği konusunda tereddüte düşülmektedir. Diğer deliller ile desteklenmesi koşulu ile sadece mağdur veya tanık beyanı ile fail hakkında ceza verilebilmesinin önünde hukuki açıdan bir engel yoktur.

Dilerseniz bu konuda daha detaylı bilgilere “Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi” Başlıklı Yazımızdan Ulaşabilirsiniz.

Yağma Suçundan Tutuksuz Yargılanmak

Ceza üst sınırları itibariyle yağma suçları için genellikle tutuklama tedbirleri uygulandığı sıklıkla görülmektedir. Ancak daha az cezayı gerektiren haller veya suçta etkin pişmanlık gösterilmesi veya suçun teşebbüs aşamasında kalması halinde fail hakkında tutuksuz yargılanma şeklinde güvenlik tedbirleri de uygulanabilir.

Yağma Suçları Yüz Kızartıcı Suç Mudur?

Evet yağma suçları genel olarak yüz kızartıcı suçlar arasında yer alır. Gerek 1982 Anayasamız ve gerekse yüz kızartıcı suçlar hakkında daha detaylı bilgilere yer verilen 657 sayılı devlet memurları yasasına göre yağma suçları yüz kızartıcı suçlar arasında sayılmıştır.

Yağma Suçları Uzlaşamaya Tabi Midir?

TCK 148 ve TCK 149 maddelerinde yer alan basit yağma ve nitelikli yağma suçları şikayete tabi suçlar arasında yer almaz. Şikayete tabi suçlar arasında yer almadığı gibi ayrıca uzlaşmaya tabi suçlar arasında da yer almaz. Yağma suçunu işleyen fail hakkında suçun öğrenilmesi ile birlikte re’sen soruşturma ve kovuşturma yapılır. Ancak buna rağmen suça maruz kalan mağdurun failin cezalandırılması açısından şikayet hakkını kullanmasında yarar vardır.

Yağma Suçlarında Zamanaşımı Süreleri

Basit yağma suçu ve nitelikli yağma suçu cezası için farklı ceza miktarları öngörülmüştür. Ceza üst sınırları itibariyle yağma suçları için nitelikli haller haricinde kalan durumlar haricinde ceza zaman aşımı 15 yıldır.

Yağma Suçlarında Haksız Tahrik

Uygulamada sık karşılaşılan bir durum olmasa da yağma suçlarında unsurları oluşması halinde haksız tahrik indirimi uygulanması mümkündür.  Bunun için öncelikle TCK 29 maddesinde yer alan unsurların oluşması gerekir. Aksi takdirde haksız tahrik indiriminin uygulanması mümkün değildir.

Yağma Suçlarında Hafifletici Nedenler

• Etkin pişmanlık (1/3 – 2/3)
• Suça teşebbüs
• Suça iştirak (1/3 – 1/2 )
• Yaş küçüklüğü (1/3 – 1/2 )
• Haksız tahrik (1/4 – 3/4 )
• Takdiri indirim nedenleri (1/6)

Yağma Suçlarının Yatarı Ne Kadar?

Yağma suçunun yatarının ne kadar olduğu konusunda kesin bir bilgi verilmesi oldukça zordur. Öncelikle failin hareketinin nitelikli yağma veya basit yağma suçlarından hangisini oluşturduğunun tespit edilmesi gerekir. Sonrasında ise failin yağma suçu nedeniyle mükerrir suçlardan dolayı hüküm giyip giymiş olmaması veya yukarıda belirtmiş olduğumuz hafifletici nedenlerin varlığının söz konusu olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Genel olarak suçun yatarı konusunda kesin bir bilgi verilmesi mümkün değildir.