Hırsızlık Suçu ve Cezası 2024

Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 141. maddesine göre hırsızlık suçu, zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden almaktır. Bu suçun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.

Hırsızlık suçunun oluşması için failin başkasına ait taşınır bir malı alma, kendisine veya başkasına yarar sağlama amacı ve zilyedin rızasının olmaması unsurlarının bir arada bulunması gerekir. 

Suçun konusu taşınır mal olmalıdır, taşınmazlar hırsızlık suçuna konu olamaz. Ayrıca fail, suçu işlerken özel kast ile hareket etmeli, yani kendisine veya başkasına yarar sağlama amacı gütmelidir.Hırsızlık suçu sırf hareket suçu olup, malın alınmasıyla tamamlanır. Suçun tamamlanması için yarar sağlanması gerekmez. 

Hırsızlık suçu ile zilyetlik hakları korunmaktadır, mülkiyet hakkının ihlali aranmaz. Fail, malı geçici bir süre kullanıp iade etmek amacıyla almışsa, bu durumda kullanma hırsızlığı söz konusu olur ve ceza yarı oranında indirilir

TCK 142 Nitelikli Hırsızlık Suçu ve Cezası

TCK’nın 142. maddesi, hırsızlık suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hallerini düzenlemektedir. Buna göre hırsızlık suçunun;

• Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında,
• Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında,
• Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında,
• Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında,
• Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında,

işlenmesi halinde fail 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.Bunun yanı sıra hırsızlık suçunun;

• Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,
• Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,
• Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak,
• Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,
• Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,
• Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak,
• Barınak yerlerinde, sürüde veya açık yerlerde bulunan büyük veya küçük baş hayvan hakkında,

işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. Suçun, bu fıkranın (b) bendinde belirtilen surette, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.Hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlali veya mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı ayrıca ceza verilir. Hırsızlık suçunun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

Hırsızlık Suçunda Daha Az Cezayı Gerektiren Haller

TCK’da hırsızlık suçunun daha az cezayı gerektiren halleri de düzenlenmiştir:

• Hırsızlık suçunun paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde işlenmesi halinde, şikayet üzerine, fail hakkında iki aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
• Hırsızlık suçunun bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi halinde, şikayet üzerine, fail hakkında iki aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
• Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
• Hırsızlık suçunun, malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenmesi halinde, şikayet üzerine, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir.
• Hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.

Hırsızlık suçunda etkin pişmanlık

Hırsızlık suçunda etkin pişmanlık hükümleri TCK’nın 168. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, hırsızlık suçu tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.

Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir. Hırsızlık suçunda etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için failin pişmanlığını samimi bir şekilde ortaya koyması ve zararı gidermesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, hırsızlık suçu başkasına ait taşınır malın rıza dışı alınmasıyla oluşan ve kişilerin mal varlığı değerlerini koruyan önemli bir suç tipidir. Suçun nitelikli halleri daha ağır cezayı gerektirirken, hafif halleri ve etkin pişmanlık gibi durumlar cezada indirim yapılmasını gerektirebilmektedir. Suçun unsurlarının dikkatli değerlendirilmesi ve her somut olayın özelliklerine göre hüküm kurulması büyük önem taşımaktadır.