Rüşvet Suçu ve Cezası
Rüşvet suçu, kamu görevlisinin fayda sağlama amacı ile görev tanımına tezat teşkil eden bir işi yapması ya da yapmaması hususunda bir başkası ile uzlaşmasıdır. Çok failli bir suç olan rüşvet, TCK düzenlemeleri ile suç olarak kabul edilmiş ve kamu güveninin korunması amaçlanmıştır. Nedenleri ve neticeleri itibariyle son derece mühim sonuçlar doğuran rüşvet suçu, hürriyeti kısıtlayıcı cezası nedeniyle deneyimli bir ceza avukatından hukuki yardım almayı önemli kılar.
Rüşvet Suçunun Unsurları
Rüşvet alma suçunu işleyen kişi yalnızca kamu görevlisi olabilir. Fakat, rüşvet verme suçunun faili açısından bu tür bir sınırlama mevcut değildir. Bu bakımdan, rüşvet verme suçunun faili herkes olabilir. Rüşvet alma suçunun sadece kamu görevlisi tarafından işlenebilir bir suç olması, bu suçun özgü suçlardan olmasına sebeptir.
Rüşvet suçu haksız yararı konu edinir ve çok failli bir suçtur. Haksız yarar hem maddi hem de manevi bir yarar olabilir. Bu nedenle, rüşvet suçunun unsuru olan haksız yararın parasal bir değere sahip olması şart değildir. Söz konusu suçun tamamlanmış kabul edilebilmesi için, rüşvet veren kişi ile rüşvet alan kamu görevlisi arasında bir işin yapılacağına veya yapılmayacağına dair anlaşma kurulması kafidir.
Rüşvet suçu, kasten işlenebilen bir suç olup suçun hukuka uygun olmasını sağlayan herhangi bir durum, gerekçe ve koşul söz konusu değildir.
Rüşvet Suçunun Cezası Nedir?
Rüşvet suçunun cezası; Türk Ceza Kanunu’nun 252. maddesi gereğince özgürlüğü kısıtlayıcı hapis cezasıdır. İlgili maddede düzenlenen hapis cezasının alt sınırı dört yıl, üst sınırı ise on iki yıldır. Tüzel kişilerin, rüşvet suçunda doğrudan taraf olması, tüzel kişilerin ceza hukuku açısından hareket yeteneğini haiz olmaması nedeniyle mümkün değildir. Bu bakımdan, tüzel kişilere güvenlik tedbirleri uygulanmasına karar verilir.
Rüşvet ile İrtikap Suçu Arasındaki Farklar
Rüşvet ve irtikap suçu, uygulamada birbiri ile sıkça karıştırılan iki farklı suç tipidir. İrtikap suçunda fail, rüşvet alma suçunda olduğu gibi kamu görevlisidir. Fakat irtikap suçunun faili, karşısındakinin iradesini etki altına alarak fayda sağlamaya çalışır. Rüşvet suçundaki fayda ise karşılıklıdır. Bu bakımdan, irtikap suçu tek failliyken rüşvet suçu çok faillidir.
Zamanaşımı ve Görevli Mahkeme
Rüşvet suçu, takibi için şikâyet aranan suçlardan değildir. Dolayısıyla şikâyet değil ihbar söz konusudur. Rüşvet suçu nedeniyle şüpheli hakkında soruşturma yapılabilmesi içinse on beş yıllık zamanaşımı süresi öngörülmüştür.
Ceza yargılaması; ağır ceza mahkemeleri ve asliye ceza mahkemeleri eliyle yürütülür. Rüşvet suçu, ağır ceza mahkemelerinin görev alanına girer. Bu bakımdan, rüşvet suçunu konu alan yargılamalara bakmakla görevli mahkeme, ağır ceza mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise, rüşvet suçunun işlendiği yerin bağlı bulunduğu yargı çevresi mahkemeleridir.
