Dolandırıcılık Suçu Ve Cezası 2022
Dolandırıcılık Suçu Nedir?
Türk Ceza Kanunu’nun 157 ve 158. maddelerinde düzenleme alanı bulan dolandırıcılık suçu; kişinin hileli davranışlar ile bir başkasını aldatması, mağdurun yahut başkasının zararına olarak kendisine veya bir başkasına menfaat sağlaması ile meydana gelir. Dolandırıcılık suçunun daha ağır ceza yaptırımı gerektiren hali olan nitelikli dolandırıcılık suçu ise, suçun; dini, mesleki, sosyal, teknolojik araçların ya da kamu kurumlarının araç olarak kullanılarak işlenmesidir.
Dolandırıcılık Suçunun Şartları
Dolandırıcılık suçu, failin serbest hareketler ile işleyebileceği bir suç olması nedeniyle, pek çok farklı hareketle işlenebilir. Fakat, söz konusu hareketlerin müşterek zeminini oluşturan şartlar üç tanedir. Dolandırıcılık suçunun şartları:
- Hileli Hareket
Fail, suç fiilini işlerken hileli hareketler icra etmelidir. Dolandırıcılık suçunu öteki mal varlığı suçlarından farklı kılan esas husus, hilenin bir araç olarak kullanılmasıdır.
- Aldatıcılık
Fail tarafından gerçekleştirilen hileli davranışların mağduru aldatabilecek özellikte olması şarttır. Hileli hareketlerin mağduru aldatma niteliğini haiz olup olmaması ise her bir somut olayın koşullarına göre değerlendirilecektir.
- Zarar
Dolandırıcılık suçundan söz edilebilmesi için, suç teşkil eden fiilden ötürü bir zarar meydana gelmelidir. Fail, mağdurun ya da bir başkasının zararına, kendisinin yahut bir başkasının yararına haksız menfaat elde etmelidir.
Nitelikli Dolandırıcılık
Nitelikli dolandırıcılık, TCK md.158’de hüküm altına alınmıştır. Aşağıda sıralanan fiiller ile birlikte dolandırıcılık suçunun işlenmesiyle, nitelikli dolandırıcılık suçu vücut bulur:
- Dinin istismar edilmesi,
- Zor durumdan yararlanılması,
- Algılama yeteneğindeki zayıflıktan yararlanılması,
- Kamu kurum veya kuruluşlarının araç olarak kullanılması ya da bu kurumların zararına işlenmesi,
- Basın ve yayın kuruluşlarının sağladığı kolaylıktan yararlanılması,
- Banka, kredi veya bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması,
- Ticari faaliyet sırasında işlenmesi,
- Serbest meslek sahibinin mesleğine duyulan güveni kötüye kullanarak işlemesi,
- Sigorta bedelini almak amacıyla işlenmesi.
Dolandırıcılık Suçunun Cezası
Basit dolandırıcılık suçunun cezası, TCK md.157’de düzenleme altına alınmıştır. İşbu suçu işleyen fail hakkında; alt sınırı 1 yıl, üst sınırı 5 yıl hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasına hükmedilir. İlgili maddede, hapis cezası ve adli para cezasına birlikte hükmedileceği ifade edilmiştir. Bu nedenle, faile hem hapis cezası hem de adli para cezası uygulanır. Adli para cezasının miktarı, suç sebebiyle meydana gelen zararla orantılı belirlenecektir.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Cezası
Nitelikli dolandırıcılık suçu için öngörülen ceza; 24.11.2016 tarihine kadar 2 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası idi. Fakat bu ceza, 6763 Sayılı Yasa düzenlemesiyle artırılmış ve Türk Ceza Kanunu md.158’de tekrar tanzim edilmiştir. Nihayetinde, nitelikli dolandırıcılık suçunu işleyen kişi hakkında 3 yıldan 10 yıla kadar hapis, beş bin güne kadar da adli para cezası öngörülmüştür.
Aşağıda sıralanan durumlarda, nitelikli dolandırıcılık suçu için 4 yıldan daha az ceza verilmesi mümkün değildir. Bununla birlikte, suçtan elde edilen yararın iki katından daha az olmayacak şekilde adli para cezasına hükmedilir:
- Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına,
- Banka ya da kredi kurumlarının veya bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
- Banka ve diğer kredi kurumları tarafından tahsis edilmemesi gerekli bir kredinin açılmasını sağlamak amacıyla,
- Sigorta bedelinin alınması gayesiyle,
- Kişinin kendisini kamu görevlisi yahut banka, kredi veya sigorta kurumu çalışanı olarak tanıtması yahut bu kurum ve kuruluşlarla bağlantılı olduğunu ifade etmesi suretiyle,
Kamu görevlileri ile ilişkide olduğundan ötürü onların gözünde hatırı sayılır bir konumda olduğundan bahisle ve belirli bir işin yapılacağı vaadiyle.
